Een MARKANT EX LIBRIS van Pierre Ickx voor ABCD

Karl Vissers

In 1920 maakte Pierre Ickx zijn enige ex libris voor ABCDE, de vereniging die na de Eerste Wereldoorlog de promotie van het ex libris nastreefde en die werd ondersteund door talrijke grote grafici.

Ickx kan maar bezwaarlijk tot die grote namen worden gerekend, integendeel, hij lijkt volledig in de anonimiteit te zijn verdwenen. Nochtans zou hij cultuurhistorisch veel meer mogen zijn dan een onbeduidende voetnoot.

Hij is immers direct te linken aan de wereldberoemde striptekenaar Hergé.

Decadentisme in het Ex Libris

Deel 3: Hoogmoed en IJdelheid

Jack van Peer

Voor de vorige aflevering over gulzigheid was er beeldmateriaal bij de vleet voorhanden. Dat blijkt ook zo te zijn voor de thema’s hoogmoed en ijdelheid.

Met enige verbeelding zou men zich kunnen indenken dat een specifieke (mateloze) gulzigheid, de soort die gericht is op aandacht en verheerlijking, kan leiden tot hoogmoed en ijdelheid.

Deze karaktertrekken maken deel uit van de eerste hoofdzonde: superbia. In de literatuur krijgt deze ondeugd veel gewicht omdat men aanneemt dat de zes andere eruit voortkomen.

Ze wordt vaak door genuanceerde gedragingen duidelijk, die regelmatig in ex librissen worden uitgebeeld. Het gaat om hoogmoed, hovaardigheid en ijdelheid.

Zoals in de vorige twee delen werd aangegeven, hebben heel wat kunstenaars en verzamelaars geïnvesteerd in de uitbeelding van de zeven hoofdzonden als reeks.

De hoofdzonde superbia wordt ongetwijfeld het vaakst in beeld gebracht via het thema ‘vanitas’, ook in ex librissen. Deze levenshouding is eigenlijk een exces van het reeds beladen ‘ijdelheid’.

Hoge bedragen voor ex librissen op eBay

Karl Vissers

De lijst bevat een vierde reeks opmerkelijke bedragen die voor ex librissen werden betaald. Eerder kon u zulke lijsten aantreffen in Boekmerk 28, 41 en 55.

Het huidige overzicht bevat nieuwe kunstenaarsnamen of hogere noteringen voor bladen van kunstenaars die al in de in vorige bijdragen werden vermeld.

De technische verfijning en rijke beeldentaal van HACHMI AZZA

Karl Vissers

Hachmi Azza werd in 1950 in Larache (Marokko) geboren. Al op zestienjarige leeftijd volgde hij een driejarige kunstopleiding in het Marokkaanse Tetouan.

Daarna wilde hij naar Europa om zijn kennis uit te breiden en zich verder te bekwamen in de schone kunsten. Door puur toeval kwam hij in België terecht.

Van 1969 tot 1972 studeerde hij schilderkunst, beeldhouwkunst, tekenen en grafiek aan de stedelijke academie van Brussel.

Daarop volgde een driejarige opleiding grafiek en boekillustratie aan de Nationale Hogeschool voor Architectuur en Visuele Kunsten. Zijn artistieke opleiding werd afgesloten met een jaar fotografie aan dezelfde instelling.

Azza’s voorkeur gaat zondermeer uit naar de mezzotint, wellicht de meest veeleisende van de diepdruktechnieken: een koperplaat voorbereiden kost al vlug een paar weken tijd, waardoor er automatisch veel ruimte ontstaat voor reflectie en creatieve invallen.

Bovendien laat de delicate techniek geen enkele uitschuiver toe: correcties zijn immers niet mogelijk.

Om de beelden tot leven te brengen die zijn gemoedstoestand hem ingeven, gebruikt hij alle uitdrukkingsmiddelen en technieken die hem ter beschikking staan. Het doel blijft altijd om een visuele boodschap over te brengen op een zo creatief mogelijke manier.

Azza beweert dat hij geen specifieke thema’s heeft en dat hij onderwerpen nooit uitkiest, maar dat hij alles wat hem bewust of onbewust raakt, probeert uit te beelden.

MARC FERNY van de strip naar het ex libris

Jack van Peer

De Antwerpse gesprekspartner Marc Ferny kan je met zijn 66 jaar nog nauwelijks een benjamin in ons midden noemen, maar zijn passie voor het ex libris is nog dermate recent dat we zijn collectie nog best jong kunnen noemen.

De veiling van de collectie van Jef De Belder in 2003 betekende een belangrijke stap in de ontwikkeling van zijn ex-librisverzameling.

Inmiddels is hij en zijn partner ook kind aan huis geworden bij grafiekgalerie Epreuve d’Artiste, waar zij sedert de tentoonstelling Schelmen in 2007 blijkbaar eeuwige trouw beloofd aan de grafiek.

In de loop van het geanimeerd gesprek geeft Marc aan dat hij voor zijn contact met Graphia al ruim 400 strip-ex-librissen had verzameld.

Onze ex-librisverzamelaars halen doorgaans de neus op voor dit afgeleid verzamelobject. In stripmiddens zijn deze ex librissen een supplement bij luxe-edities van stripuitgaven. Het zijn doorgaans uitvergrote prenten die uit de strip worden geselecteerd en die in grote oplagen gedrukt worden.

De enige vergelijking die opgaat is dat deze begeleidende prenten ook een directe binding hebben met het boek waaruit ze werden geput.

Ferny probeert steeds zijn opdracht te kaderen in een persoonlijk contact met de kunstenaar. Dat gevoel van verbondenheid verhoogt het plezier en geeft aan zijn ex libris een grotere authenticiteit.

Het DUBBELEX-LIBRIS

Frank-Ivo van Damme

Af en toe krijgt van Damme wel eens een speciale opdracht om een ex libris te maken waarin de koper- en houtgravure van twee partners homogeen samengevoegd werden.

Het ontwerpen was geen probleem, maar het drukprocédé voor beide is totaal verschillend: voor het ene moet het papier vochtig zijn, voor het andere droog.

Een opdracht voor een dubbelex-libris, wat ook een weinig voorkomende speciale vorm is, gaf hem echter veel voldoening.

EKATARINA NOSOVETS

Weer een opmerkelijke grafica uit Sint-Petersburg

Karl Vissers

Nosovets ging in Ekaterinburg naar de kunstschool, waar ze tussen 1999 en 2004 schilderkunst en pedagogie studeerde. Daarna kwam ze terecht op het Academisch Instituut voor Schilderkunst, Beeldhouwkunst en Architectuur in Sint-Petersburg, en verbleef er van 2004 tot 2011 aan het Departement Grafiek.

Ze koos voor de opleiding boekillustratie (specialisatie diepdruk) die onder leiding stond van de vermaarde schilder en graficus Andrei Pakhomov. Al vlug bleek dat ze in de wieg was gelegd voor de etstechniek.

Ze studeerde af met de felicitaties van de jury en kreeg een gouden medaille voor haar academische prestaties.

Haar favoriete techniek is eigenlijk niet de ets, maar wel de pentekening, volgens haar de meest veelzijdige techniek die er is. Ze gebruikt die voor vlugge schetsen, maar ook om gedetailleerde composities uit te proberen.

De ets komt voor Nosovets wel op de tweede plaats. De techniek is trouwens verwant aan de pentekening, maar laat meer details en grotere nuances toe. In haar beste uitvoering, beweert Ekaterina, kan je de ets vergelijken met juweelkunst.

Nosovets’ opuslijst is niet uitgebreid, maar het valt op dat ze gestaag ex librissen heeft ontworpen. Aanvankelijk waren die vooral bestemd voor Russische en Chinese titularissen, maar de laatste opusnummers vermelden vaak westerse namen.

Het merendeel van de boekmerken in de lijst zijn etsen; regelmatig kleurt de grafica een gedeelte van de oplage in.

De spiegelreflecties van LIHUI CAI

Martin R. Baeyens

Sedert het FISAE-congres in Beijing is de belangstelling voor het ex libris in China sterk toegenomen, vooral bij jonge verzamelaars.

Nu in Europa de interesse voor het boekmerk om diverse redenen is afgenomen, is het niet onwaarschijnlijk dat de overlevingskansen van het boekmerk vooral in China liggen.

Lihui Cai (of kortweg Cici) werd geboren in Yunnan in 1980. Tussen 2002 en 2006 volgde ze er een kunstopleiding.

Op haar palmares staan een vijftigtal groepstentoonstellingen en een behoorlijk aantal onderscheidingen.

In 2015 had zij een solotentoonstelling 2 x 2 made in China 2 in galerie Epreuve d’Artise te Antwerpen .Zes musea, waaronder het Sichuan Museum voor Hedendaagse Kunst, hebben werk van haar in hun bezit.

RECENTE EX LIBRISSEN

De redactie

In iedere uitgave worden een 10-tal recente ex librissen gepubliceerd die op diverse ruilmomenten werden ontdekt.